Het is goed deze (ontwerp)vergunning in historisch perspectief te plaatsen. In 2004 hebben gedeputeerde Peters van de provincie Gelderland en wethouder Van der Tas van de gemeente Apeldoorn (beiden CDA) toezeggingen gedaan over bouwplannen op het Spelderholt. Op dit terrein, grenzend aan Natura 2000-gebied de Veluwe, was vroeger een pluimvee onderzoeksinstituut gevestigd. Dit instituut was door depositie van stikstof dermate belastend voor de natuur dat de milieuvergunning in 2003 is ingetrokken. Dit na drie procedures over de negatieve effecten op de natuur van uitbreidingsplannen.
Het uitbreidingsplan van de manege vond ecoloog Cuppen van de gemeente Apeldoorn in 2005 vanwege stikstofdepositie onhaalbaar. Het adviesbureau Arcadis vond de kwetsbaarheid van het plangebied reden voor een gedegen onderzoek. Een dergelijke passende beoordeling is op verzoek van de projectontwikkelaar dan ook gedaan. De uitkomsten van dit onderzoek waren voor de Raad van State aanleiding eind 2011 de vergunning te vernietigen. Hieraan ging het volgende vooraf:
• De eerste vergunning is op 15 oktober 2007 afgegeven en tijdens de bezwaarprocedure op 16 januari 2008 weer ingetrokken. De conclusie van de natuurtoets van Arcadis was dat de aangrenzende natuur door stikstofuitstoot zou kunnen worden aangetast.
• De tweede vergunning is 23 september 2009 verstrekt. De provincie had in strijd met de realiteit aangegeven dat er in de buurt van het bouwterrein geen natuur (heide en eikenbos) aanwezig was. Arcadis kon daardoor rapporteren dat er geen natuurschade kon zijn. Het door SBNE ingehuurde adviesbureau Faunaconsult heeft aangetoond dat er wel degelijke heide en eikenbos aanwezig is.
• Daarom kwam er op 27 augustus 2010 een nieuwe redenering voor de vergunning. Het voormalige pluimvee onderzoeksinstituut had meer uitstoot dan de 70 paarden zouden hebben. Er was van een verbetering sprake.
• Ook deze redenering hield geen stand. Op 20 juli 2011 kwam de provincie kort voor de hoorzitting bij de Raad van State met een vierde gedachtegang. De natuur zou maar een heel klein beetje worden aangetast. Dit beetje zou worden gecompenseerd door de omvorming van naburig akkerland in weiland. Met de uitspraak van de Raad van State van december 2011 is ook deze redenering doorgeprikt.
De huidige ontwerpvergunning blijkt gebaseerd op nieuwe regels. Regels die de economie verheffen boven de ecologie. Regels die het mogelijk moeten maken dat voor de natuur schadelijke bouwplannen toch gerealiseerd kunnen worden.
Ook procedureel klopt het niet. De projectontwikkelaar beroept zich op beloften van wethouder en gedeputeerde. Deze toezeggingen waren echter schadelijk voor de natuur en daarmee in strijd met de wet. Gezien het rapport Cuppen en de gang van zaken rondom de vergunningverlening was dit bekend bij gemeente, provincie en projectontwikkelaar. Gemeenteraad en provinciale staten zijn bij het accorderen van de plannen hierover NIET geïnformeerd. Het is onder die omstandigheden onbegrijpelijk dat een overheid toch vier keer opnieuw probeert de wensen van een projectontwikkelaar door te drukken, daarbij de spelregels aanpassend.