De dassen van Engeland
De das is een forse marterachtige, het lichaamsgewicht varieert tussen de 9 en 12 kg. Met zijn zwart-wit gestreepte en langgerekte snuit is hij een opvallende verschijning en iedereen zal zich wel een foto of tekening van dit dier kunnen herinneren. Toch zijn er weinig mensen die het geluk hebben gehad dit dier in levende lijve te zien, en dat terwijl hij ’gewoon onder de mensen is’ in kleinschalig en extensief gebruikt agrarisch gebied.
In de eerste plaats is de das natuurlijk niet een in grote aantallen voorkomende diersoort. Daar komt nog bij dat het een echt nachtdier is en tijdens zijn lange wandelingen altijd bijzonder oplettend en zeer op zijn hoede is. Eeuwenlange vervolgingen zullen daar niet vreemd aan zijn.
Een das lijkt een voorliefde te hebben voor voedsel dat opgegraven moet worden: jonge konijnen, wespennesten, de larven van meikevers, wormen etc. Dat daarmee schade aan weiden, gazons, tuintjes en bouwland wordt veroorzaakt zorgt er samen met een meer mythische reputatie als brenger van ziekten voor dat de vervolging van de dieren en de vernietiging van de nestburchten door de eeuwen heen voortvarend is opgepakt.
Heden ten dage heeft de das vooral problemen met het huidige verkeersaanbod en het verdwijnen van kleinschalige agrarische landschappen. De enige ‘natuurlijke vijand’ van de das is de auto, maar ook het bruut uitroeien van (vermeende) dassenburchten is nog steeds een gangbare praktijk, omdat er veel onbekendheid is.
Ten eerste is het niet zo dat de das verantwoordelijk kan worden gehouden voor elke ‘vernieling’ van gazon of zaaibed. Dassen leggen kilometers lange nachtelijke tochten af waardoor de aanwezigheid van een burcht helemaal niet met eventuele schade aan de tuin verband hoeft te houden.
Ten tweede is een das en ook zijn burcht zwaar wettelijk beschermd, dat is niet voor niets. Het is de enige manier om de verkeerssterfte te compenseren.
De das is afhankelijk van kleinschalig en extensief agrarisch landschap en juist dat landschap is door opeenvolgende herinrichtingen en verkavelingen uniek aan het worden; het is als landschapstype zeldzaam en cultuurhistorisch waardevol aan het worden. Het voorkomen van een dassenpopulatie kan bijna als een indicator voor een waardevol cultuurhistorisch landschap worden gezien!
Niet iedere voorbijganger zal zich ervan bewust zijn dat het Buurtschap Engeland zo’n cultuurhistorisch landschap is. Gelukkig heeft de das die waardevolle status wel gevonden en weten te waarderen. De dassen weten de ‘overbosjes’, kleine percelen, begroeide wegbermen en erfafscheidingen op hun waarde te schatten en zijn er jaren geleden begonnen met het bouwen van Burchten. Deze Burchten zijn beschermd en dienen natuurlijk ontzien te worden, maar ze bieden tot in de wijde omgeving de liefhebbers en toevallige passanten de unieke kans om dassen in levende lijve te kunnen aanschouwen. Het is wel zaak om er ’s nachts op uit te trekken, goed op te letten en de diagnose snel te stellen; dassen zijn erg oplettend en zullen doorgaans niet lang in het zicht blijven!! Elke keer dat je ze wel ziet laten ze een onuitwisbare indruk achter zoals alleen zeldzaamheden dat kunnen doen.
‘De das, de trots van Engeland’
SBNE
Wouter Hiskemuller